Połóg to czas, w którym ciało kobiety powraca do stanu sprzed ciąży. W tym okresie kobieta przechodzi przez szereg zmian fizycznych i emocjonalnych, które wymagają szczególnej uwagi i troski. Zarówno po porodzie naturalnym, jak i po cesarskim cięciu, połóg jest czasem intensywnej rekonwalescencji. Poniżej dowiesz się, czym różni się połóg w zależności od metody porodu oraz jak najlepiej zadbać o siebie w tym czasie.
Połóg po porodzie fizjologicznym
Połóg po porodzie fizjologicznym dzieli się na trzy etapy: połóg bezpośredni, połóg wczesny i połóg późny. Połóg bezpośredni obejmuje pierwsze 24 godziny po porodzie, kiedy kobieta doświadcza najintensywniejszych dolegliwości bólowych i zmęczenia.
Połóg wczesny to pierwszy tydzień po porodzie, w którym kobieta nadal odczuwa wiele fizycznych objawów związanych z procesem regeneracji. Połóg późny trwa od 6 do 8 tygodni po porodzie, w tym czasie macica obkurcza się do swoich pierwotnych rozmiarów, a u kobiet niekarmiących piersią pojawia się pierwsza miesiączka.
Podczas połogu ciało kobiety przechodzi przez szereg istotnych procesów regeneracyjnych. Krwawienie, znane jako odchody połogowe, jest kluczowym procesem oczyszczania macicy z pozostałości poporodowych. Początkowo krwawienie jest intensywne i czerwone, z czasem przechodzi w brunatne, a następnie w żółtawe lub białawe wydzieliny. W układzie krążenia zmniejsza się objętość krwi, poziom żelaza i liczba erytrocytów wracają do normy. W układzie pokarmowym mogą pojawić się zaparcia spowodowane spadkiem ciśnienia śródbrzusznego i zmniejszonym napięciem ścian jelita grubego. Powrót do normalnej perystaltyki jelit następuje zazwyczaj do trzeciego dnia po porodzie. Układ moczowy pracuje również intensywnie, aby usunąć nadmiar płynów zgromadzonych w czasie ciąży, co może prowadzić do utraty wagi o 3-5 kg w pierwszych dniach połogu.
Gojenie się ran poporodowych, szczególnie rany krocza, może powodować dyskomfort, zwłaszcza podczas korzystania z toalety. Obkurczanie się macicy, czyli inwolucja, to z kolei proces, podczas którego macica powraca do swoich pierwotnych rozmiarów. Skurcze macicy zwykle ustępują w ciągu 4-5 dni, nasila je jednak oksytocyna wydzielana podczas karmienia piersią. Rozpoczęcie produkcji mleka, czyli laktacja, to kolejny ważny element połogu. Laktacja przyspiesza obkurczanie się macicy, zmniejsza ryzyko krwotoków poporodowych, a prolaktyna działa uspokajająco.
Połóg po cesarskim cięciu
Rekonwalescencja po cesarskim cięciu jest zazwyczaj dłuższa i bardziej wymagająca niż po porodzie naturalnym. Pobyt w szpitalu trwa zwykle 3-4 dni. W pierwszych dniach połogu po cesarskim cięciu kobieta otrzymuje środki przeciwbólowe, które pomagają zmniejszyć dyskomfort. Pierwsza doba w szpitalu po cesarskim cięciu oznacza również cewnikowanie, ale już następnego dnia kobiety są zachęcane do samodzielnego poruszania się.
Połóg po cesarskim cięciu również dzieli się na trzy etapy: bezpośredni połóg, wczesny połóg i późny połóg. Bezpośredni połóg obejmuje pierwsze 24 godziny po operacji, kiedy kobieta doświadcza intensywnych skurczów macicy i bólu. Wczesny połóg to pierwszy tydzień, w którym młoda mama może obserwować krwiste odchody połogowe oraz odczuwać skutki obkurczania macicy. Pionizacja, czyli pierwsze wstanie z łóżka, może być już przeprowadzona w pierwszej dobie po urodzeniu, ale niekiedy powikłania lub utrata zbyt dużej ilości krwi nie pozwalają na szybkie wstanie.
Późny połóg trwa do 6 tygodni po operacji. Oprócz obkurczania macicy i rozpoczęcia laktacji istotna jest również pielęgnacja rany po cięciu cesarskim.
Pielęgnacja rany po cesarskim cięciu wymaga codziennego oczyszczania i osuszania. Rana powinna być codziennie delikatnie oczyszczana i osuszana, a luźna, bielizna wykonana z naturalnych materiałów pomaga w procesie gojenia. Podczas śmiechu, kichania oraz kaszlu należy przytrzymywać brzuch, a ewentualny masaż rany wykonywać dopiero po jej zagojeniu. Stan blizny warto skonsultować z fizjoterapeutą uroginekologicznym, który nauczy odpowiednich technik pozwalających na szybsze dojście do siebie.
